Endodonti ve Kanal Tedavisi

Endodonti Nedir? Sizin de belirttiğiniz gibi, Endodonti, diş hekimliğinde dişin pulpası (özü) ve diş kökünü çevreleyen dokularla ilgili hastalıkların tanı ve tedavisiyle ilgilenen ana bilim dalıdır. Kelime anlamı olarak "endo" (iç) ve "odont" (diş) kelimelerinden türemiştir, yani "dişin içi" ile ilgilenir.

Kanal Tedavisi Neden Gerekir? Bir dişin en iç katmanında "pulpa" adı verilen, kan damarları, sinirler ve bağ dokusundan oluşan yumuşak bir bölüm bulunur. Pulpa, dişin köklerinin ucuna kadar uzanan kanalların içinde yer alır.

Aşağıdaki durumlarda bu pulpa dokusu iltihaplanabilir veya enfekte olabilir:

1. Derin Çürükler: Çürük, dişin sert katmanlarını (mine ve dentin) aşarak pulpaya ulaştığında bakteriler enfeksiyona neden olur.

2. Kırık veya Çatlaklar: Dişte meydana gelen travmalar veya çatlaklar, bakterilerin pulpaya sızması için bir yol açabilir.

3. Tekrarlayan Diş Tedavileri: Bir dişe yapılan çok sayıda dolgu veya işlem, zamanla pulpayı hassaslaştırabilir ve iltihaplanmasına yol açabilir.

Bu pulpa iltihaplandığında veya öldüğünde (canlılığını yitirdiğinde), tedavi edilmezse şiddetli ağrıya, apseye (kök ucunda iltihap birikmesi) ve hatta çene kemiğinde hasara yol açabilir. Kanal tedavisi, bu enfekte dişi çekmek yerine kurtarmak için yapılan bir tedavidir.

Kanal Tedavisi Süreci Adım Adım

1. AŞAMA: Enfekte Diş ve Teşhis

• Sorun: Dişin pulpa odasında (dişin içindeki boşluk) ve kök kanallarında bulunan sinir ve damarlar, derin çürük veya travma nedeniyle enfekte olmuştur. Bu durum genellikle ağrı, şişlik veya sıcak-soğuk hassasiyeti ile kendini belli eder.

• İşlem: Diş hekimi, sorunu doğrulamak için röntgen çeker. Tedaviye başlamadan önce bölgeyi tamamen uyuşturmak için lokal anestezi uygulanır.

2. AŞAMA: Kanalların Temizlenmesi (Dezenfeksiyon)

• İşlem: Dişin üst kısmından pulpaya ulaşmak için küçük bir delik (kavite) açılır.

• Enfekte veya iltihaplı pulpa dokusu, özel küçük aletler (kanal eğeleri) kullanılarak pulpa odasından ve kök kanallarından dikkatlice çıkarılır.

• Kanalların içi, bakterilerden arındırmak için özel dezenfektan solüsyonlarla yıkanır ve şekillendirilir.

3. AŞAMA: Kanalların Doldurulması

• İşlem: Kanallar tamamen temizlendikten ve kurutulduktan sonra, "güta-perka" adı verilen biyouyumlu (vücutla uyumlu), kauçuğa benzer bir dolgu maddesi ile sıkıca doldurulur.

• Bu dolgu, kanalları sızdırmaz bir şekilde kapatır ve bakterilerin yeniden içeri girmesini engeller.

4. AŞAMA: Restorasyon (Dişin Onarımı)

• İşlem: Kök kanalları doldurulduktan sonra, dişin üst kısmına (kuron) açılan delik kalıcı bir dolgu ile kapatılır.

• Kanal tedavisi gören dişler genellikle canlılığını yitirdiği için daha kırılgan hale gelebilir. Bu nedenle, dişi korumak ve normal fonksiyonunu geri kazandırmak için genellikle üzerine bir "diş kaplaması" (kron) yapılması önerilir.

---

 

Tek Seans ve İki Seans Tedavi Farkı

 

Sizin de belirttiğiniz gibi tedavinin kaç seans süreceği dişin durumuna bağlıdır:

• Tek Seans Tedavi (Canlı Dişler):

  • Genellikle pulpanın iltihaplandığı ancak henüz tam olarak ölmediği (vital pulpa) durumlarda tercih edilir.

  • Kök ucunda aktif bir enfeksiyon (apse) yoktur.

  • Diş hekimi, aynı seansta kanalları temizleyip, dezenfekte edip kalıcı dolgusunu yapabilir. Bu, zamandan tasarruf sağlar.

• İki Seans Tedavi (Canlılığını Yitirmiş Dişler):

  • Dişin pulpası tamamen ölmüşse (nekrotik) veya dişin kök ucunda kronik bir enfeksiyon (apse) varsa bu yöntem seçilir.

  • 1. Seans: Kanallar temizlenir ve dezenfekte edilir. Kanalların içine enfeksiyonu iyice kurutmak için özel bir ilaç (kalsiyum hidroksit gibi) yerleştirilir ve diş geçici dolgu ile kapatılır.

  • 2. Seans: Birkaç gün veya bir hafta sonra, geçici dolgu ve ilaç çıkarılır. Kanalların durumu kontrol edilir, enfeksiyonun gerilediğinden emin olunur ve ardından kanallar kalıcı olarak doldurulur.

Özetle, kanal tedavisi, diş kaybını önleyen, enfeksiyonu durduran ve dişinizin ağızda kalmasını sağlayan son derece önemli ve başarılı bir tedavi yöntemidir.